اهم اخبار و تحولات حوزه سرکنسولگری و حمل و نقل و انرژی جمهوری قزاقستان

(هفته دوم شهریور1403)

درخواست وضعیت ناظر در اوراسیا از سوی  ایران

     ایران درخواستی برای دریافت وضعیت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا ارسال کرده که در مقر کمیسیون اقتصادی اوراسیا مورد بررسی قرار گرفته است. رایزنی‌ها در مورد این موضوع در 19 اوت2024 در قالب ویدئو کنفرانس به ریاست سرگئی گلازیف، وزیر ادغام و اقتصاد کلان اتحادیه اوراسیا انجام شد.کشورهای عضو EAEU در سطح معاونان وزیر امور خارجه حضور داشتند.ریاست هیات ایرانی را جلال الدین علوی سبزواری مدیرکل اداره همکاری‌های اقتصادی چندجانبه وزارت امور خارجه بر عهده داشت.

     شرکت کنندگان در این رایزنی‌ها با اشاره به توسعه روزافزون همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین کشورهای عضو اوراسیا و جمهوری اسلامی ایران از قصد این کشور برای آغاز روند کسب وضعیت کشور ناظر با اتحادیه اقتصادی اوراسیا مطابق با ضوابط موجود استقبال کردند. این شورا که شامل سران کشورها یا دولت های کشورهای عضو EAEU است، حداقل یک بار در سال تشکیل جلسه می دهد و تصمیمات با اجماع اتخاذ می‌شود. آخرین جلسه در 8 می 2024 برگزار شد. مولداوی (14 مه 2018)، ازبکستان و کوبا (11 دسامبر 2020) در حال حاضر دارای وضعیت ناظر در EAEU هستند.

     دسامبر سال گذشته، در حاشیه نشست شورای عالی اقتصادی اوراسیا در سن پترزبورگ، توافقنامه تجارت آزاد بین اوراسیا و کشورهای عضو آن از یک سو و ایران از سوی دیگر امضا شد. این سند جایگزین توافقنامه موقتی شد که در سال 2018 امضا شده بود.

https://www.inform.kz/ru/iran-zaprosil-status-gosudarstva-nablyudatelya-pri-eaes-f72858

دیدار استاندار مانگیستائو با سرکنسول جمهوری خلق چین در آکتوبه

     نورداولت قیلیبای، استاندار مانگیستائو با «گو یو» اولین سرکنسول جمهوری خلق چین در آکتوبه، ملاقات کرد. در این دیدار رسمی، طرفین در خصوص تعامل و همکاری در زمینه‌های اقتصادی، لجستیکی، گردشگری و کشاورزی بحث و تبادل نظر کردند. استاندار خاطرنشان کرد: همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین منطقه مانگیستائو و چین به طور مداوم در حال توسعه است. 61 شرکت مشترک قزاقستان و چین با موفقیت در منطقه فعالیت می‌کنند. در ژانویه تا می 2024، گردش مالی تجارت خارجی منطقه مانگیستائو با جمهوری خلق چین به 34.7 میلیون دلار آمریکا رسیده است. در این نشست، استاندار از جامعه سرمایه گذاری چین دعوت کرد تا در توسعه گردشگری و کشاورزی، به ویژه فرآوری شیر شتر مشارکت کنند:«آینده پرورش شتر در منطقه مانگیستائو روشن است. این محصول طبیعی، سازگار با محیط زیست و برای بدن بسیار مفید است. ما معتقدیم فرآوری و صادرات شیر شتر محلی یک پروژه سودآور است. پروژه‌های جدیدی در زمینه توسعه ظرفیت های گردشگری وجود دارد. ما به نوبه خود کمک و حمایت همه جانبه را در حمایت از پروژه‌ها تضمین می‌کنیم.»

https://mangystaumedia.kz/ru/region/nurdaulet_kilibay_prinyal_generalynogo_konsula_knr_po_zapadnomu_regionu

علاقه مند ی کشورهای خارجی به افتتاح تاسیسات پایانه خود در بندر آکتائو

     قاسم تله‌پوف، معاون کمیته حمل‌ونقل ریلی و آبی وزارت حمل‌ونقل جمهوری قزاقستان درباره برنامه‌های شرکت‌های خارجی برای افتتاح تولید کشتی‌ها و کشتی‌های کانتینری در قزاقستان به عنوان بخشی از توسعه مسیر حمل و نقل بین المللی (TITR).دریای خزر گفت: شرکت های خارجی علاقه مند به ایجاد امکانات ترمینال خود در بنادر جمهوری قزاقستان هستند. اکنون یک شرکت هلندی وجود دارد که آماده است حمل و نقل را با کشتی‌های خود تجهیز کند و تولید کشتی‌ها و کشتی‌های کانتینری را در قزاقستان افتتاح کند. RINUS آلمان و CMA CGM فرانسه نیز علاقه مند به ایجاد امکانات ترمینال خود در بندر آکتائو هستند. در عین حال، تعدادی از کشورهای عربی نیز علاقه نشان می دهند به ویژه، ممکن است یک پایانه اضافی در بندر کوریک به طور مشترک با شرکت اماراتی بنادر ابوظبی ساخته شود.

      علاوه بر این، شرکت هایی از کشورهای همسایه مانند ازبکستان نیز به ترانزیت کالا از طریق TMTM علاقه نشان می دهند. حمل و نقل کامیون‌های ازبکستانی از طریق بندر کوریک تنها در یک سال 63 درصد افزایش یافته است. امسال قرار است حدود 8 میلیون تن از طریق بنادر آکتائو و کوریک انتقال داده شود که 4.2 میلیون تن آن از طریق TMTM است. در کنار صادرات و ترانزیت، تردد کالاهای وارداتی نیز 50 درصد افزایش دارد. پیش از این گزارش شده بود که ظرفیت بنادر کوریک و آکتائو تا سال 2028 حدود 50 درصد افزایش خواهد یافت.

https://www.lada.kz/aktau_news/society/127019-frantsiia-i-germaniia-zainteresovalis-otkrytiem-svoikh-terminalnykh-moshchnostei-v-portu-aktau.html

تصویب نقشه راه توسعه گردشگری در منطقه آتیرائو

     میراس تولبایف، معاون وزیر گردشگری و ورزش، نشستی با ساکنان منطقه آتیرائو با حضور نمایندگان صنعت گردشگری و ورزش قزاقستان، برگزار کرد. به گفته وی، وزارت گردشگری و ورزش جمهوری قزاقستان نقشه راه توسعه گردشگری در منطقه آتیرائو تا سال 2025 را تهیه و تصویب کرده است."به عنوان بخشی از پروژه‌های زیربنایی نقشه راه، کار برای بازسازی جاده‌های دسترسی به مکان‌های گردشگری و تقویت خاکریزی رودخانه اورال در حال انجام بوده و اجرای دو پروژه زیربنایی برای سال 2024-2025 برنامه ریزی شده است. بر اساس «برنامه جامع توسعه اجتماعی و اقتصادی منطقه آتیرائو برای سال‌های 2025-2021» در حال حاضر، هفت پروژه اجرا شده که برای 200 نفر شغل بوجود آمده است. معاون وزیر همچنین خاطرنشان کرد که "مرکز اطلاعات توریستی بازدید از آتیرائو" ایجاد شده تا پتانسیل گردشگری منطقه آتیرائو را ارتقا می دهد.

      در پایان نیمه اول سال 2024، حجم سرمایه گذاری در بخش گردشگری منطقه آتیراو به 6.6 میلیارد تنگه رسید که این میزان نسبت به سال گذشته 175 درصد افزایش داشته است. در سال 2023، در حدود 172 هزار گردشگر از منطقه آتیرائو بازدید کردند که از این تعداد 141.7 هزار گردشگر داخلی و 30.3 هزار گردشگر خارجی بودند. در پایان سه ماهه نخست سال جاری تعداد گردشگران یک روزه منطقه به 32 هزار و 665 نفر رسید که از این تعداد 5 هزار و 467 نفر از مرکز «سرایشیک قرون وسطایی» بازدید کردند.

https://azh.kz/ru/news/view/105345

ارائه بستر رسانه ای جدید برای کشورهای حاشیه دریای خزر

     معرفی پلتفرم جدید رسانه ای «کاسپین امروز» به عنوان بخشی از نهمین مجمع رسانه ای کاسپین دو روزه در آستاراخان برگزار می‌شود. بستر جدید رسانه ای، خبرگزاری‌های کشورهای دریای خزر را متحد کرده و به آنها امکان تبادل اطلاعات را می دهد. به گفته پاول پاوتوف، سرپرست فرمانداری منطقه آستاراخان، این پلت فرم چند زبانه خواهد بود و اخبار به شش زبان از جمله آذربایجانی، انگلیسی، قزاقستانی و ترکمنی قابل خواندن است.   وی افزود: اول از همه، در شرایط جنگ اطلاعاتی جهانی، برای مقابله با انتشار حجم زیادی از محتوای خصمانه و جعلی آشکار، لازم است اطلاعات موثق به مخاطبان گسترده منتقل شود. در این راستا می‌خواهیم پروژه پلتفرم بین‌المللی رسانه‌ای خزر «کاسپین امروز» را ارائه کنیم و از خبرنگاران کشورهای منطقه خزر برای مشارکت در کار آن دعوت کنیم. پاول پاوتوف گفت: ما معتقدیم که این پلتفرم، محتوای واحدی را برای روزنامه نگاران، تجار و دانشجویان بین المللی بوجود آورده و باعث افزایش دسترسی به اطلاعات می‌شود. شایان ذکر است که هیئت‌هایی از تمامی‌کشورهای حاشیه دریای خزر و همچنین کارشناسانی از ازبکستان و مولداوی در کار مجمع رسانه ای خزر شرکت می‌کنند. موضوع همایش کنونی «گفتگوی فرهنگ ها به عنوان مبنای توسعه منطقه خزر» است.

https://mangystaumedia.kz/ru/region/prikaspiyskie_novosti/na_ix_kaspiyskom_media-forume_prezentuyut_novuyu_media-platformu

روند تجارت خارجی و سرمایه گذاری جمهوری قزاقستان در سال2024

     گردش مالی تجارت خارجی قزاقستان تا ژوئن 66.9 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال گذشته 2.1 درصد کاهش داشته است. با وجود این کاهش، صادرات کشور با رشد 2.1 درصدی به 39.3 میلیارد دلار رسید و واردات با کاهش 7.6 درصدی، مبلغ 27.6 میلیارد دلار برآورد شد. سرمایه گذاری در دارایی‌های ثابت به 8.3 تریلیون تنگه (17.4 میلیارد دلار آمریکا) رسید که نسبت به سال قبل 0.4 درصد افزایش داشته است. صنعت معدن 22.3 درصد از این سرمایه گذاری‌ها را به خود اختصاص داد و پس از آن عملیات املاک با 20.4 درصد، حمل و نقل و انبارداری با 17.4 درصد و تولید با 9.8 درصد قرار دارند.

     مقاصد اصلی صادرات قزاقستان شامل ایتالیا بود که 23.5 درصد از صادرات این کشور را پوشش داد. پس از آن، چین با 18 درصد، روسیه با 9.6 درصد، هلند با 5.9 درصد و فرانسه با 5.5 درصد قرار گرفتند. از نظر واردات، روسیه با 28.1 درصد واردات، بزرگترین منبع کالاهای قزاقستان باقی مانده و پس از آن چین با 25 درصد، آلمان با 5.1 درصد، ایالات متحده با 4.1 درصد و کره جنوبی با 3.6 درصد قرار دارند.

     جمعیت تا اول ژوئن2024 به 20 میلیون و 159 هزار و 700 نفر رسید که نسبت به سال گذشته 1.3 درصد یا 260 هزار و 300 نفر افزایش داشته است. قابل توجه ترین رشد جمعیت در آستانه و آلماتی به ترتیب با 6.4 و 3.1 درصد افزایش مشاهده شد. متوسط درآمد اسمی سرانه در ماه ژوئن 197128 تنگه (420 دلار آمریکا) بود که نشان دهنده افزایش اسمی 8.2 درصدی نسبت به سال گذشته است. با 451000 نفر بیکار که 0.4 درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته، نرخ بیکاری در سه ماهه دوم سال 2024 به 4.7 درصد رسید. متوسط حقوق اسمی ماهانه با 1.7 درصد افزایش در همین سه ماهه، 403251 تنگه بوده است.

https://astanatimes.com/2024/08/kazakhstans-economic-performance-key-sectors-drive-growth/

 

عدم تمایل قزاقستان به صادرات گاز به اتریش

وزارت انرژی جمهوری قزاقستان اعلام کرد با وجود خطرات احتمالی وقفه در عرضه سوخت روسیه به اتریش، برنامه ای برای تامین گاز به این کشور را ندارد زیرا به دلیل رشد مصرف داخلی، قزاقستان بر تامین بازار خود متمرکز شده است. اتریش در صورت قطع ناگهانی گاز طبیعی روسیه (به دنبال تهاجم نیروهای اوکراینی در نزدیکی یک نقطه کلیدی ترانزیت گاز در مرز روسیه) "خطر بزرگی" از اختلال در واردات می‌بیند. در این راستا، این کشور اروپای مرکزی مجبور خواهد شد به دنبال تامین کنندگان جایگزین در پس زمینه افزایش قیمت گاز به دلیل کاهش عرضه باشد.

با وجود مشکلات احتمالی برای اتریش، قزاقستان قصد ندارد گاز وین را تامین کند. وزارت انرژی خاطرنشان کرد که طبق قوانین فعلی، اولویت برای گاز قزاقستان بازار داخلی است و تنها مازاد آن برای صادرات ارسال می‌شود. در شرایط رو به رشد مصرف داخلی، از منابع گاز برای تامین نیازهای جمعیت و صنعت کشور استفاده خواهد شد. علاوه بر این، وزارت نیرو تاکید کرد که قزاقستان توانایی فنی برای سازماندهی گاز به اتریش را ندارد و این امر هرگونه برنامه ریزی برای صادرات گاز به این کشور را در آینده نزدیک غیرممکن می‌کند.

قزاقستان در اکتبر 2023 یک توافق نامه معتبر در مورد صادرات گاز قزاقستان به چین برای سال های 2023 تا 2026 منعقد کرد.همچنین قزاق گاز در آغاز ماه ژوئن2024 قرارداد بلندمدتی با گازپروم برای ترانزیت گاز روسیه به ازبکستان و قرقیزستان از طریق این کشور به امضا رسانید.. قزاقستان گاز چین را از ترکمنستان و ازبکستان تامین می‌کند.

https://azh.kz/ru/news/view/105350

کاهش عرضه اورانیوم قزاقستان به اتحادیه اروپا

     موجودی محصولات اورانیوم در اتحادیه اروپا در سال گذشته 5.45 درصد افزایش یافته است.قزاقستان در سال 2023 مقدار 3061 تن اورانیوم طبیعی به اتحادیه اروپا عرضه کرد. بنا به گزارش سالانه آژانس تامین اورانیوم (ESA) تولید سالانه اورانیوم قزاقستان، 21 تا 22 هزار تن می‌باشد. می‌توان فرض کرد که کاهش جزئی در عرضه اورانیوم از قزاقستان به اتحادیه اروپا به دلیل کاهش تولید در شرکت کاتکو(KATKO) در منطقه سوزاک ترکستان می‌باشد. سهامدار اصلی کاتکو با 51٪، شرکت هسته ای فرانسوی Orano  و باقیمانده سهام متعلق به Kazatomprom می‌باشد .سهم اورانیوم طبیعی قزاقستان در بازار اتحادیه اروپا در سال گذشته 21 درصد بودکه پس از کانادا (32.94٪)و روسیه(23.45٪) در جایگاه سوم قرار دارد. با ادامه بی ثباتی‌ها در نیجر به عنوان چهارمین تامین کننده اورانیوم اتحادیه اروپا و تشدید لفاظی‌های تحریمی‌پیرامون روسیه، به نظر می رسد قزاقستان و کانادا تامین کنندگان اصلی اورانیوم طبیعی در اروپا باقی بمانند. از سال 2014 تا 2023، 26860 تن اورانیوم طبیعی از قزاقستان به اتحادیه اروپا عرضه شده که تقریباً 12 درصد از 222789 تن تولید شده در کشور طی 10 سال گذشته است.

گزارش آژانس فضایی اروپا تصریح می‌کند که انرژی هسته‌ای تقریباً 23 درصد از تولید برق در اتحادیه اروپا با 103 راکتور فعال را تشکیل می‌دهد، اگرچه تا پایان سال 2023 تعداد آنها به میزان سه راکتور آفلاین در آلمان کاهش یافته است. به طور کلی، تقاضای انجمن تجاری برای اورانیوم، 22 درصد از نیاز جهانی در سال گذشته را تشکیل می داد.

https://inbusiness.kz/ru/news/postavki-kazahstanskogo-urana-v-evrosoyuz-nachali-padat

ساخت بخش پلی اتیلن در آتیرائو توسط یک شرکت اسپانیایی

شرکت اسپانیایی Tecnicas Reunidas، یک پیمانکار مشهور جهانی EPC، اولین قرارداد ساخت یک واحد کراکینگ کاتالیزوری را به عنوان بخشی از پروژه کارخانه پلی اتیلن در منطقه آتیرائو برنده شد.ارزش قرارداد 2 تا 3 میلیارد دلار است.این کارخانه با ظرفیت 1.2 میلیون تن و هزینه کل بیش از 7 میلیارد دلار آمریکا در منطقه آزاد اقتصادی آتیرائو با مشارکتKMG،SIBURوSinopec ساخته خواهد شد. این پروژه شامل ساخت دو تاسیسات کلیدی - ترک خوردگی کاتالیزوری و پیرولیز، و همچنین زیرساخت های کمکی است. در طول ساخت و ساز چندین هزار نفر در این سایت مشغول به کار خواهند شد.

https://azh.kz/ru/news/view/105582

افزایش ظرفیت بنادر آکتائو و کوریک در برنامه جامع توسعه زیرساخت های دریایی

قاسم تلپوف، معاون کمیته حمل و نقل ریلی و آبی وزارت حمل و نقل جمهوری قزاقستان اعلام کرد در طرح برنامه جامع توسعه زیرساخت های دریایی، 4 پایانه جدید در بندر کوریک، ایجاد تسهیلات پایانه کانتینری اضافی در بندر آکتائو و لایروبی بنادر دریایی را در نظر گرفته شده است. ضمنا، این سند توسعه لجستیک و صنایع مرتبط، ساده سازی گمرکات و رویه‌های اداری و همچنین دیجیتالی کردن کریدورهای TMTM و شمال-جنوب را فراهم می‌کند. انتظار می رود ظرفیت انتقال کانتینر 3 برابر و حمل و نقل محموله ترانزیت2 برابر افزایش یابد و زمان پردازش کشتی‌ها و ترخیص کالا در بنادر به میزان 1.5 برابر کاهش یابد. قاسم تله‌پوف گفت: امسال قصد داریم حدود 8 میلیون تن را از طریق بنادر آکتائو و کوریک انتقال دهیم که 4.2 میلیون تن از طریق TMTM است. به گفته وی، در کنار صادرات و ترانزیت، تردد بارهای وارداتی نیز 50 درصد افزایش دارد. این به نوبه خود نشان دهنده علاقه شرکت های اروپایی به مسیر TMTM است.

https://mangystaumedia.kz/ru/region/uvelichenie_moshtnostey_portov_aktau_i_kurik_vklyucheno_v_kompleksniy_plan_razvitiya_morskoy_infrastrukturi_do_2028_goda

رشد حمل و نقل بار قزاقستان در کریدور میانی

بر اساس آمار آژانس برنامه ریزی استراتژیک و اصلاحات قزاقستان، حجم محموله‌های حمل شده از طریق دریا و مسیرهای ساحلی در قزاقستان از ژانویه تا ژوئیه 2024 به 1.6 میلیون تن رسید که نسبت به مدت مشابه در سال 2023 افزایش 2.1 برابری را نشان می دهد. گردش کالا برای حمل و نقل دریایی و ساحلی نیز 2.1 برابر رشد کرد و به 966 میلیون تن رسید. این رقم نشان دهنده بالاترین سطح در پنج سال گذشته است. این گزارش تاکید می‌کند که افزایش قابل توجه حمل و نقل بار تا حدی به دلیل مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر (TITR یا کریدور میانی) است که چین را به اروپا متصل می‌کند و شامل حمل و نقل ریلی و دریایی می‌شود.

در قزاقستان، مسیر دریایی در امتداد TITR توسط بنادر کوریک و آکتائو پشتیبانی می‌شود. یک هاب کانتینری جدید در بندر دریایی آکتائو که قرار است در سال 2025 عملیاتی شود، می‌تواند تا 300000 TEU (واحد معادل بیست فوت، با یک TEU نشان دهنده یک کانتینر استاندارد 20 فوتی) را جابجا کند.اگرچه TITR از سال 2014 عملیاتی شده اما دوره 2023-2024 شاهد افزایش قابل توجهی در ترافیک محموله بوده است. در سال 2023، این کریدور 2.7 میلیون تن بار را جابجا کرد و در سال 2024، انتظار می رود این رقم به بیش از 4.2 میلیون تن بار برسد.

https://en.trend.az/business/transport/3935008.html

افزایش 14 برابری حجم محموله‌های ترانزیتی چین از طریق کریدور میانی

به گزارش پرتال خبری حمل و نقل ریلی راه آهن، در سال 2024 حجم محموله‌های ترانزیتی از طریق مسیر کریدور میانی افزایش پیدا کرده است.در هفت ماهه نخست سال جاری، محموله‌های کانتینری چین از این مسیر نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۳ رشد ۱۴ برابری از خود نشان می دهد.این رشد سریع به یک سری اقدامات انجام شده برای بهبود کارایی مسیر نسبت داده می‌شود.اکنون محموله از چین ظرف 20 تا 22 روز به بندر کنستانتا رومانی تحویل داده می‌شود.در مجموع 7.7 میلیون تن محموله در هفت ماهه اول سال 2024 از ایستگاه آلتینکول عبور کرده  که 3.1 میلیون تن آن محموله ترانزیتی از چین بوده است. این میزان نسبت به سال گذشته به ترتیب 8 و 15 درصد بیشتر است.شتاب محموله‌های ترانزیتی نه تنها در مسیرهای دریایی بلکه در مسیرهای زمینی نیز مشاهده می‌شود.در ژوئیه 2024، یک قطار کانتینری از ترمینال چینی در شیان از گذرگاه مرزی خارگوس گذشت و تنها در 5 روز به تاشکند، ازبکستان رسید.

https://www.railway.supply/en/ktz-volume-of-transit-cargo-from-china-via-the-trans-caspian-route-increased-14-fold-in-2024/