اهم اخبار و تحولات حوزه سرکنسولگری و حمل و نقل و انرژی جمهوری قزاقستان

(هفته چهارم دی 1403)

دیدار استاندار استان مانگیستائو با سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در آکتائو قزاقستان

     نورداولت کیلی بای استاندار استان مانگیستائو روز جمعه 28 دی 1403 با آقای غلامرضا هاشمی سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در آکتائو دیدار و گفتگو کرد. طرفین در خصوص توسعه همکاری‌های دو کشور در بخش های اقتصادی، تجاری، حمل و نقل و لجستیک گفتگو کردند.در این دیدار غلامرضا هاشمی‌به ارائه اطلاعات و برنامه‌های خود برای رویدادهای رسمی‌بین‌المللی آتی در ایران پرداخت. استاندار منطقه  نیز قصد خود را برای توسعه بیشتر همکاری بین منطقه مانگیستائو و ایران ابراز کرد. استاندار خاطرنشان کرد که آماده است تمام حمایت‌های لازم را برای اجرای پروژه‌های مشترک برای ارتقای روابط دوجانبه به سطح جدیدی انجام دهد.

«منطقه مانگیستائو همیشه برای تقویت همکاری‌های دوجانبه سودمند با ایران مشتاق است. ما علاقه مندیم روابط دوجانبه را از طریق اجرای پروژه‌های تجاری و تجاری در منطقه خود به سطح جدیدی ارتقا دهیم. ما آماده حمایت از همه ابتکارات و فعالیت های مشترک هستیم. همچنین امسال آکتائو پایتخت فرهنگی جهان ترک اعلام شد. در همین راستا قرار است مراسم افتتاحیه رسمی یک رویداد بزرگ در فروردین ماه برگزار شود. نورداولت کیلی بای افزود: «ما همچنین دوست داریم که هیئت ایرانی را در آن رویداد ببینیم.»

     شایان ذکر است که منطقه مانگیستائو نقش ویژه ای با جمهوری اسلامی ایران در روابط تجاری خارجی دارد. در حال حاضر 66 بنگاه با سرمایه ایرانی در بخش های مختلف اقتصاد منطقه فعالیت می‌کنند. گردش تجارت خارجی بین منطقه مانگیستائو و ایران در نتایج 10 ماهه سال 2024 بالغ بر 38.3 میلیون دلار آمریکا بوده است. از این میزان، حجم صادرات 5.1 میلیون دلار و واردات 33.2 میلیون دلار است.

در انتظارگزارش اولیه دلایل سقوط هواپیمای آذربایجان در آکتائو

     جعبه‌های سیاه (FDR - Flight Data Recorder و CVR - Cockpit Voice Recorder) هواپیمای آذربایجان (AZAL) که به طرز دلخراشی در نزدیکی آکتائو سقوط کرد، از برزیل به کمیسیون تحقیق در آستانه قزاقستان تحویل داده شد و داده‌های رمزگشایی شده از ضبط‌کننده‌های پرواز (جعبه‌های سیاه) توسط متخصصان در حال بررسی است. دفتر دادستان کل قزاقستان این پیشرفت را تأیید و خاطرنشان کرد که تجزیه و تحلیل ضبط کننده‌های پرواز یک گام مهم در روند تحقیقات است.به گفته مقامات، این کمیسیون اکنون بر اساس داده‌های استخراج شده از جعبه‌های سیاه اقدام به صدور نظر نهایی خواهد نمود.

     در 30 دسامبر، انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA) خواستار تحقیقات کامل، بی‌طرفانه و شفاف در مورد سقوط غم‌انگیز پرواز 8243 هواپیمایی آذربایجان در 25 دسامبر 2024 شد. هواپیمای خطوط هوایی آذربایجان که از باکو به گروژنی در حال پرواز بود، در 25 دسامبر در نزدیکی آکتائو در منطقه مانگیستائو سقوط کرد. بررسی‌های اولیه نشان داد که سقوط هواپیما به دلیل «تداخل فیزیکی و خارجی» بوده است. روسیه در جدیدترین تحول، سکوت خود را در مورد تحقیقات جاری در مورد داده‌های جعبه سیاه هواپیمای آذربایجان (AZAL)، شکسته است.سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در یک کنفرانس مطبوعاتی در 14 ژانویه گفت که رمزگشایی جعبه‌های سیاه «برخی نتیجه‌گیری‌های اولیه بیان شده در رسانه‌ها» را تأیید نمی‌کند، اما به نقل از رسانه دولتی روسیه تاس، مشخص نکرد که کدام نتیجه‌گیری تایید می‌شود.

https://fl360aero.com/detail/preliminary-report-expected-soon-as-decoded-black-box-and-data-from-aktau-azal-plane-crash-returned-to-kazakhstan/2000

شناسایی پرندگان و ماهی‌های مرده در نزدیکی آکتائو

فوک ها و پرندگان مرده در 38 کیلومتری شمال آکتائو، به ویژه در نزدیکی مراکز تفریحی پیدا شده اند. بازرسان منطقه ای اداره جنگلداری و حیوانات مانگبستائو و اداره اکولوژی از منطقه توپکاراگان و قلمرو مرکز تفریحی "Caspiy life" بازدید کردند. در بازرسی از سواحل دریای خزر 9 قطعه پرنده تلف شده کشف شد.در همین راستا، متخصصان بخش کنترل آزمایشگاهی و تحقیقاتی اداره اکولوژی منطقه مانگیستائو به منطقه مشخص شده رفته و از آب جهت آزمایش، نمونه برداری کردند. هنوز علت تلف شدن پرندگان و ماهی‌ها مشخص نیست. نتایج تجزیه و تحلیل ها در آینده نزدیک اعلام خواهد شد.

https://www.inaktau.kz/news/3887884/ekologi-vzali-proby-vody-v-rajone-obnaruzenia-mertvyh-ptic-i-ryb-vblizi-aktau

افزایش حجم آب در دریای آرال شمالی

     نورژان نورژیگیتوف وزیر منابع آب و آبیاری قزاقستان گفت: حجم آب دریای آرال شمالی در پی نتایج فاز اول پروژه حفاظت از دریای آرال شمالی با 42 درصد افزایش به 27 میلیارد مترمکعب رسید. این پروژه که توسط بانک‌جهانی حمایت می‌شود، بر سه حوزه اصلی تمرکز دارد: افزایش حجم و کارایی انباشت آب در دریای آرال شمالی، بهبود مدیریت منابع آب، توسعه شیلات و اکوتوریسم و بهبود وضعیت اکولوژیکی منطقه.

     سرویس مطبوعاتی این وزارتخانه در 13 ژانویه گزارش داد که نتایج نشان می دهد که شوری آب تقریباً چهار برابر کاهش یافته و حجم ماهیگیری سالانه به 8000 تن افزایش یافته است. سال گذشته، این وزارتخانه تقریباً 2.6 میلیارد متر مکعب آب را به دریای آرال رها کرد. در دوره آبیاری رکورد یک میلیارد متر مکعب آب تامین شد. این امر به دلیل توزیع موثر و حفظ آب رودخانه امکان پذیر شد. در مقایسه، در سال 2022، تنها 816 میلیون متر مکعب آب وارد دریای آرال شده است. وزیر در این زمینه گفت: «این ارقام نتیجه دو سال کار سیستماتیک است. ما با کشورهای همسایه در خصوص حفاظت و تقسیم عادلانه منابع آبی در رودخانه‌های فرامرزی به تفاهم متقابل رسیده ایم. ما به مذاکره ادامه خواهیم داد و تمام تلاش خود را برای حفظ سطح پایدار مخازن مهم انجام خواهیم داد. پروژه احیای دریای آرال باعث بهبود وضعیت زیست محیطی منطقه، توسعه شیلات و گردشگری و بهبود رفاه مردم می‌شود. قابل ذکر است دولت قزاقستان و بانک جهانی در حال پیشبرد مرحله دوم این پروژه هستند.

Water Volume in Northern Aral Sea Surges by 42%  - The Astana Times

کاشت جنگل در بستر خشک شده دریای آرال

     کمیته جنگلداری و حیات وحش وزارت محیط زیست و منابع طبیعی قزاقستان در 9 ژانویه گزارش داد که قزاقستان شرکت های ملی و خصوصی را برای کاشت جنگل در بستر خشک دریای آرال جذب کرد. این وزارتخانه توافق نامه ای را با KATCO امضا کرد که یک سرمایه گذاری مشترک بین Orano Mining SA فرانسه و شرکت ملی اتمی Kazatomprom و همچنین ادارات منطقه قیزیلوردا و ترکستان است. با بودجه کاتکو، این پروژه در سال 2024 آغاز شد و تا سال 2025 ادامه خواهد داشت. تاکنون 522 تن بذر جمع آوری شده است و 12000 هکتار بین 16 تا 30 دسامبر 2024 کاشته شده است. برنامه‌هایی برای بذرکاری در 100 هکتار دیگر وجود دارد. هدف از این پروژه بازگرداندن تعادل اکولوژیکی منطقه، بهبود شرایط آب و هوایی و حمایت از جوامع محلی است. کاشت به جلوگیری از بیابان زایی بیشتر و بازگرداندن حیات به منطقه آرال کمک می‌کند.

https://astanatimes.com/2025/01/kazakhstan-plants-forests-on-dried-up-bed-of-aral-sea/

ناپدید شدن جزیره ارواح در دریای خزر

     به گفته رصدخانه زمین ناسا، مانند نوعی آتلانتیس مدرن، یک جزیره "شبح" تقریباً بیش از یک سال پس از کشف ناپدید شده است. دانشمندان ناسا پس از فوران آتشفشان گلی «بانک کومانی» در سواحل آذربایجان جزیره‌ای مرموز را در دریای خزر مشاهده کردند. به گزارش «نیویورک پست»، «جزیره ارواح» به همان سرعت که ظاهر شد اکنون ناپدید گشته است. ماهواره‌های ناسا «جزیره ارواح» را که پس از فوران آتشفشان گلی بانک کومانی در سال 2023 پدیدار شد، به تصویر کشیدند. این جزیره تقریباً در 24 کیلومتری شرق سواحل آذربایجان واقع شده بود.

https://www.msn.com/en-ca/news/world/ghost-island-emerges-and-vanishes-in-the-caspian-sea/ar-BB1rr0Ee?apiversion=v2&noservercache=1&domshim=1&renderwebcomponents=1&wcseo=1&batchservertelemetry=1&noservertelemetry=1

حجم صادرات خط لوله CPC در سال 2024 میلادی

     کنسرسیوم خط لوله کاسپین در سال 2024 بیش از 63 میلیون تن نفت از طریق سیستم خط لوله خود صادر کرده است. CPCصادرات 63.5 میلیون تنی را در سال 2023 گزارش کرد.

https://www.tradingview.com/news/reuters.com,2025:newsml_S8N3IS04J:0-cpc-pipeline-exported-over-63-mln-t-of-oil-in-2024-consortium-says/

جریمه شرکت های نفتی خارجی در قزاقستان به دلیل آلودگی

     دادگاهی در قزاقستان روز جمعه10 ژانویه2025 کنسرسیومی از شرکت های نفتی را به دلیل شعله ور شدن بیش از حد گاز از یک میدان نفتی غول پیکر در دریای خزر جریمه کرد. این کشور آسیای مرکزی در سال‌های اخیر جریمه‌های متخلفان محیط‌زیست را تشدید کرده زیرا به دنبال رفع نگرانی‌ها در مورد آلودگی و در عین حال بهره‌برداری از منابع طبیعی عظیم خود است. خدمات دادگاه آستانه اعلام کرد که شرکت عملیات شمال خزر که شامل شرکت های خارجی شل، اکسون موبیل، CNPC چین و توتال انرژی می‌باشد به پرداخت 3.5 میلیارد تنگه (6.6 میلیون دلار) غرامت "به دلیل شعله ور شدن بیش از حد غیر مجاز" در میدان وسیع نفتی کاشاگان محکوم شده است.

     فلرینگ، سوزاندن گاز اضافی است که در حین حفاری نفت به دلیل ایمنی آتش زده می‌شود اما این فرآیند اغلب آلاینده‌های محیطی مضر را در هوا آزاد می‌کند. به گفته شرکت بهره برداری شمال خزر، مخزن نفت کاشاگان یکی از بزرگترین اکتشافات نفتی در دهه‌های اخیر است که معادل حدود 9 تا 13 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال دارد. دریای خزر به طور ویژه به آلودگی حساس است، زیرا سطح آب کاهش داشته و ضایعات حاصل از استخراج نفت و رواناب های کشاورزی همگی در از بین رفتن زیستگاه جانواران نقش دارند.

https://www.barrons.com/news/kazakhstan-fines-oil-giants-over-6-mn-for-pollution-3d86e9b3

تمرکز قزاقستان برای رشد منطقه ای بر مسیر حمل و نقل ترانس خزر

     رییس جمهور توکایف گفت که قزاقستان برای رسیدن به توسعه اقتصادی و افزایش رشد در میان کشورهای منطقه بر پیشبرد توسعه مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر (TITR) تمرکز دارد. وی که در اجلاس هفته توسعه پایدار ابوظبی سخن می‌گفت بر تلاش های این کشور برای بهبود زیرساخت های حمل و نقل تاکید کرد:«ما در زیرساخت‌های حمل‌ونقل از جمله راه‌ها، راه‌آهن، فرودگاه‌ها و بنادر دریایی خود سرمایه‌گذاری زیادی می‌کنیم. قزاقستان برای تقویت بیشتر اتصال، متعهد به توسعه مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر و کریدور حمل و نقل شمال-جنوب بوده این در حالی ست که ما نقشی محوری در طرح کمربند و جاده ایفا می‌کنیم. ما متعهد به ایجاد زنجیره‌های تامین انعطاف پذیر هستیم که نه تنها ارتباط منطقه ای را تقویت کرده بلکه رشد اقتصادی پایدار را نیز تضمین می‌کند.»

https://en.trend.az/business/3992993.html

آغاز ساخت سومین راه آهن بین قزاقستان و چین در مسیرکریدور میانی

     مولن آشیمبایف رییس مجلس سنا جمهوری قزاقستان در سفر رسمی‌به چین در 13 ژانویه2025 در دیدار با ژائو لجی، رییس کمیته دائمی‌کنگره ملی خلق گفت: مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر به طور موثر امنیت زنجیره تامین بین آسیا و اروپا را تضمین می‌کند.قزاقستان و چین به تعمیق همکاری در این مسیر ادامه می دهند و ساخت سومین راه آهن ایاگوز-تاچنگ را آغاز کرده و قصد دارند سومین پاسگاه راه آهن مرزی را باز کنند. ما مطمئن هستیم که استفاده فعال تر از کریدور میانی به طور قابل توجهی همکاری ترانزیت و حمل و نقل بین کشورهای ما را افزایش خواهد داد.

     این ابتکار گامی‌کلیدی در گسترش ارتباط بین آسیای مرکزی، چین و اروپا است که به ادغام بیشتر اقتصادهای منطقه کمک می‌کند. کریدور میانی در حال حاضر نقشی حیاتی در تسهیل تجارت و بهبود کارایی لجستیک ایفا می‌کند. با اضافه شدن زیرساخت‌های جدید، مانند راه‌آهن ایاغوز – تاخن، زمان ترانزیت کاهش می‌یابد، هزینه‌ها کاهش می‌یابد و منطقه به مقصد جذاب‌تری برای تجارت بین‌المللی تبدیل می‌شود. تعمیق همکاری بین قزاقستان و چین در زمانی صورت می‌گیرد که هر دو کشور بر تقویت روابط تجاری و اقتصادی، به ویژه در چارچوب طرح کمربند و جاده چین تمرکز دارند. این مشارکت همچنین اهمیت رو به رشد آسیای مرکزی را به عنوان یک مرکز ترانزیت استراتژیک بین شرق و غرب نشان می دهد.

https://www.azernews.az/region/236416.html

مذاکرات قزاقستان و چین در مورد گسترش حمل و نقل کانتینری در امتداد کریدور میانی

KTZ Express      قزاقستان، یکی از شرکت های تابعه قزاقستان Temir Zholy (راه آهن قزاقستان) و Yixinou Trading Service Group Co Ltd (Yixinou) در مورد چشم انداز توسعه حمل و نقل کانتینری در طول مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر ( کریدور میانی) به بحث و گفتگو پرداختند. Yixinou تنها اپراتور خصوصی سکوی لجستیک قطار کانتینری در مسیر چین-اروپا است. چشم انداز توسعه حمل و نقل کانتینری به کشورهای اتحادیه اروپا، آسیای مرکزی در امتداد کریدور میانی، موضوع اصلی این جلسه بود که در آستانه برگزار گردید. در نتیجه مذاکرات، توافقنامه همکاری استراتژیک امضا شد. این سند اجرای طرح های مشترک برای افزایش حجم حمل و نقل کانتینری و توسعه مسیرهای کلیدی را ارائه می دهد.

     به گزارش KTZ، توجه ویژه ای به افزایش حجم حمل و نقل از استان ژجیانگ چین، شده است زیرا این منطقه به دلیل موقعیت استراتژیک و زیرساخت های حمل و نقل توسعه یافته به یک مرکز کلیدی برای لجستیک و تجارت بین المللی تبدیل شده است.

https://caliber.az/en/post/kazakhstan-china-discuss-expansion-of-container-transportation-along-middle-corridor

گسترش شبکه ریلی قزاقستان برای تقویت تجارت در مسیر کریدور میانی

     قزاقستان به عنوان بخشی از تلاش های خود برای تقویت مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر (TITR) که معمولاً به عنوان مسیر تجاری کریدور میانی شناخته می‌شود، پروژه توسعه راه آهن بلندپروازانه ای را پیش می‌برد.روز پنجشنبه16ژانویه2025، وزارت حمل و نقل قزاقستان اعلام کرد که قصد دارد در سال جاری ساخت مجموعه دوم ریل در بخش راه آهن Dostyk-Moyinty را تکمیل کند که انتظار می رود ظرفیت را به طور چشمگیری افزایش دهد.در بیانیه مطبوعاتی این وزارتخانه آمده است: «در سال 2025، تمرکز بر گسترش پتانسیل ترانزیت قزاقستان خواهد بود و حجم زیادی از پروژه‌های نوسازی در بخش حمل و نقل ریلی در حال اجرا است. در سال جاری، این وزارتخانه قصد دارد 225 واگن جدید خریداری کند. پس از تکمیل ارتقاء Dostyk-Moyinty، ظرفیت راه‌آهن 5 برابر خواهد شد و به 12 تا 60 جفت قطار اجازه می‌دهد به طور مداوم فعالیت کنند. پروژه‌های اضافی، از جمله افتتاح بخش دوستیک- بسکل و موئینتی- بالخاش، با هدف حل مشکلات حمل و نقل کالا و بهبود جریان کلی ترافیک است.

     از زمان آغاز درگیری در اوکراین، تجارت در امتداد کریدور میانی افزایش یافته است. در هشت ماهه اول سال 2022، حجم حمل و نقل در مقایسه با مدت مشابه در سال 2021 سه برابر شد و به 970400 تن رسید. این آمار در سال2024 چند برابر افزایش یافته و بر اساس پیش بینی تحلیگران می‌تواند تا سال 2030 به 15 تا 18 میلیون تن افزایش یابدکه البته  این رشد به گسترش مداوم ظرفیت های حمل و نقل بستگی دارد.

https://caspiannews.com/news-detail/kazakhstan-expands-rail-network-to-strengthen-middle-corridor-trade-2025-1-9-5/

حضور گسترده قزاقستان در مجمع IRENA ابوظبی(چشم انداز انرژی‌های تجدیدپذیر)

     قزاقستان نقش خود را در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر در آسیای مرکزی به عنوان یک آهنربا برای سرمایه‌گذاری بین المللی در این نوع  انرژی، با نمایش  153 مجموعه تأسیسات انرژی تجدیدپذیر با ظرفیت مجموع 3032 مگاوات در جریان پانزدهمین نشست مجمع بین المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA) به نمایش گذاشت. به نمایندگی از قزاقستان، ژاسلان کاسنوف، مدیر بخش منابع انرژی تجدیدپذیر وزارت انرژی، تعهد جسورانه این کشور به توسعه انرژی سبز را برجسته کرد. او مسیر رشد بلندپروازانه کشور و سیاست‌های سرمایه‌پسند از جمله مشارکت با اروپا، چین و خاورمیانه را مطرح نمود که این مشارکت ها و ضمانت های بلندمدت، مانند قراردادهای خرید برق 20 ساله و فهرست بندی تعرفه‌های سالانه، قزاقستان را به مقصدی جذاب برای سرمایه گذاران جهانی تبدیل می‌کند.

      این نمایشگاه در 11 ژانویه2025 در پایتخت امارات متحده عربی برگزار گردید. مجمع IRENA به عنوان اولین نشست بین المللی انرژی در سال 2025، با حضور170 کشور عضو، مدیران و رهبران جوانان را گرد هم آورده تا در مورد آینده انرژی‌های تجدیدپذیر بحث کنند. موضوعات کلیدی شامل سه برابر کردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال 2030، افزایش جاه طلبی‌های آب و هوایی از طریق مشارکت های تعیین شده ملی (NDC 3.0) و باز کردن جریان‌های مالی نوآورانه برای اقتصادهای نوظهور بود.

https://astanatimes.com/2025/01/kazakhstan-showcases-renewable-energy-vision-at-irena-assembly-in-abi dhabi/#:~:text=ABU%20DHABI%20%E2%80%94%20Kazakhstan%20has%20solidified,Asia%2C%20held%20during%20the%2015th